Een druk rooster, moeilijke leerlingen of ouders, een agenda vol lesvoorbereidingen… De werkdruk in het onderwijs swingt soms de pan uit. Als leerkracht heb je vaak het gevoel dat je niets anders kan doen dan gewoon ‘omgaan’ met alles wat op je bord komt. Minder werken of de dingen anders aanpakken lijkt geen optie, omdat dat ten koste van de leerlingen en de kwaliteit van de lessen gaat. Toch hoef je niet te wachten tot er van bovenaf actie wordt ondernomen om de werkdruk in te perken, je kan ook zelf enkele dingen doen om je job als leerkracht ‘werkbaarder’ te maken.
Te hoge werkdruk in het onderwijs herkennen
Je bent leerkracht en je ervaart stress. Om hiermee om te kunnen, is de eerste stap het identificeren van stress en ontdekken wat precies aan de oorzaak ligt. Zijn jouw spanningen effectief afkomstig van een te hoge werkdruk? Of zijn er nog andere dingen die aan de basis liggen, zoals te weinig ontspanning buiten het werk, een moeilijke thuissituatie of iets lichamelijk zoals bijvoorbeeld een vitaminetekort?
Door voor jezelf na te gaan waar de stress die je ervaart vandaan komt, kan je dingen doen om dit te veranderen. Blijkt je stressgevoel volledig afkomstig te zijn van een te hoge werkdruk op school, dan is het belangrijk om ook dat aan te kaarten bij collega’s of je leidinggevenden. Zo kan er gezocht worden naar een oplossing die verder gaat dan het aantal lesuren verminderen
Tips om met hoge werkdruk in het onderwijs om te gaan
Een structurele oplossing vinden voor de werkdruk in het onderwijs kan je niet alleen. Er met iemand over spreken die meer invloed heeft op hoe de dingen op school geregeld worden kan helpen, maar sommige dingen zijn helaas niet op 1-2-3 op te lossen. Denk maar aan lerarentekorten en gedragsproblemen bij leerlingen, wat allemaal invloed heeft op het stressniveau van leerkrachten.
Toch zijn er een aantal dingen die je zelf kan doen om met de hoge werkdruk om te gaan als leerkracht;
- Tijdrovende taken aanpakken: Als leerkracht verstaan we hieronder ‘alle tijd waarin je niet bezig bent met het lesgeven’. Kunnen je voorbereidingen efficiënter? Zijn er vergaderingen die je niet hoeft bij te wonen?
- Bundel je lesvoorbereidingen: Ben je nu bezig met het voorbereiden van de lessen de dag voordat ze plaatsvinden? Dan kan het interessant zijn om voortaan in één keer meerdere lessen voor te bereiden op een moment dat je ongestoord kan werken. Je werkt zo efficiënter en moet maar één keer alles opstarten. Zo’n wekelijkse structuur zorgt ervoor dat je meer gedaan krijgt op minder tijd.
- Wissel af tussen focusmomenten en pauzes: Twee dingen tegelijk doen is een slecht idee, want het maakt dat je minder gefocust bent en uiteindelijk meer tijd nodig hebt om taken af te ronden. Wissel daarom focustijd af met een regelmatige pauze waarin je even buiten gaat of beweegt.
- Volg je planning maar werk niet door ’s avonds als je de dingen niet af krijgt. Een goede balans tussen werk en privé is nodig om te ontspannen. Ben je niet ontspannen en slaap je daardoor slecht, dan heb je de volgende dag nog minder energie om taken af te ronden. Een vicieuze cirkel dus.
Sommige dingen waar je stress van krijgt als leerkracht heb je echter helemaal niet in de hand, zoals omgaan met moeilijke leerlingen en moeilijke ouders. Onthoud hier wel altijd dat jij enkel je eigen reactie bepaalt, hoe andere reageren ligt buiten jouw verantwoordelijkheid. Wil je beter leren omgaan met moeilijke contacten, dan kan een assertiviteitstraining je zeker helpen. Daarnaast helpt het om dingen beter te leren loslaten, al is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Het is zeker de moeite waard om uit te zoeken of je hier cursussen, coachings of trainingen voor kan volgen, zodat je beter leert omgaan met bepaalde werkdruk binnen het onderwijs.
Door voor jezelf na te gaan waar de stress die je ervaart vandaan komt, kan je dingen doen om dit te veranderen. Denk bijvoorbeeld aan het volgen van een cursus timemanagement of een assertiviteitstraining.
Een andere richting kiezen als leerkracht
Heb je al vanalles geprobeerd maar blijft je stressniveau de lucht inschieten omdat de werkdruk niet te overzien valt? Dan denk je er misschien over na om iets aan je carrière te veranderen, al dan niet in het onderwijs.
Jij kiest ervoor om sterker in je schoenen te staan in het onderwijs
Er zijn een aantal inspanningen die je kan doen om sterker in je schoenen te staan als leerkracht, maar ook als leidinggevende binnen het onderwijs, zoals het volgen van assertiviteitstrainingen of door een bepaalde promotie achterna te jagen.
Uiteraard kost intern doorgroeien heel wat energie, maar het maakt ook dat je na verloop van tijd meer controle krijgt over de werkdruk. Als je merkt dat het gebrek aan controle over heel wat zaken op school aan de basis liggen van de stress die je ervaart, dan is intern doorgroeien in het onderwijs een mogelijke oplossing.
Jij kiest ervoor om de werkdruk van het onderwijs achter je te laten
Anderzijds is het mogelijk dat je de verandering van functie binnen het onderwijs niet ziet zitten of dat het je gewoon niet haalbaar lijkt. Een andere mogelijkheid is dan een carrièreswitch. Je kan heel zeker een andere job vinden met een diploma in het onderwijs, maar voor je je carrièreswitch uit het onderwijs in realiteit omzet moet je eerst je nieuwe richting bepalen.
Ga na waar jouw sterktes liggen, welke intrinsieke waarden je belangrijk vindt en hoe een functie eruit ziet die op je lijf geschreven is.
Professionele begeleiding om met de werkdruk in het onderwijs te leren omgaan
Of je wilt leren omgaan met de werkdruk in het onderwijs of je nu kiest ervoor om een hele nieuwe weg in te slaan? Het is belangrijk om het ‘waarom’ eerst in kaart te brengen.
Misschien ben je al een tijdje niet tevreden met hoe je job als leerkracht eruitziet, of je bent de administratieve workload helemaal moe… Dan is het essentieel om te onderzoeken waar jij wél energie van krijgt, zodat je kan identificeren of er voor jou andere mogelijkheden zijn binnen het onderwijs, of dat je je heil in een totaal andere sector moet gaan zoeken.
In beide gevallen kan professionele loopbaancoaching je helpen om een (alternatief) carrièrepad uit te stippelen die past bij jou als persoon en die voor meer werkgeluk kan zorgen in de toekomst.
Betaal jouw traject loopbaanbegeleiding voor de onderwijssector met VDAB-loopbaancheques
Dankzij de Vlaamse Overheid kun je gebruikmaken van de VDAB-loopbaancheques om jouw loopbaanbegeleidingstraject op maat te financieren.
Dankzij de VDAB-loopbaancheques betaal je :
- €45 voor 4 uur individuele loopbaanbegeleiding, of
- €90 voor 7 uur individuele loopbaanbegeleiding.
Loopbaancheques aanvragen kun je snel en eenvoudig doen! Lees hier alle info die je nodig hebt om loopbaancheques te bestellen.
